कई लोगों द्वारा कैकेयी को जिद छोडने की सलाह
अस बिचारि उर छाड़हु कोहू । सोक कलंक कोठि जनि होहू ॥
भरतहि अवसि देहु जुबराजू । कानन काह राम कर काजू ॥१॥
नाहिन रामु राज के भूखे । धरम धुरीन बिषय रस रूखे ॥
गुर गृह बसहुँ रामु तजि गेहू । नृप सन अस बरु दूसर लेहू ॥२॥
जौं नहिं लगिहहु कहें हमारे । नहिं लागिहि कछु हाथ तुम्हारे ॥
जौं परिहास कीन्हि कछु होई । तौ कहि प्रगट जनावहु सोई ॥३॥
राम सरिस सुत कानन जोगू । काह कहिहि सुनि तुम्ह कहुँ लोगू ॥
उठहु बेगि सोइ करहु उपाई । जेहि बिधि सोकु कलंकु नसाई ॥४॥
(छंद)
जेहि भाँति सोकु कलंकु जाइ उपाय करि कुल पालही ।
हठि फेरु रामहि जात बन जनि बात दूसरि चालही ॥
जिमि भानु बिनु दिनु प्रान बिनु तनु चंद बिनु जिमि जामिनी ।
तिमि अवध तुलसीदास प्रभु बिनु समुझि धौं जियँ भामिनी ॥
(सोरठा)
सखिन्ह सिखावनु दीन्ह सुनत मधुर परिनाम हित ।
तेइँ कछु कान न कीन्ह कुटिल प्रबोधी कूबरी ॥ ५० ॥
*
MP3 Audio
*
પોતાના હઠ છોડવા કૈકેયીને અન્યોની ભલામણ
એવું સમજીને ક્રોધને છોડો, શોક કલેશ કલંકને તોડો;
કરો ભરતને ભલે યુવરાજ, વનમાં રામનું કિન્તુ શું કાજ ?
નથી રામને રાજ્યની ભૂખ, નથી દુન્યવી વિષયોનું દુઃખ,
સદા ધર્મધુરંધર એ તો સ્વાર્થ એમને હોય પછી શો ?
તમે અન્ય માગો વરદાન ગુરુના ઘરમાં રહે કે રામ;
સ્નેહે આપો તમે અમને સાથ નહિ તો રહેશે કાંઇ નહિ હાથ.
રામ નવ છે કાનનને જોગ; કહેશે સુણનારા શું તમને લોગ ?
હવે એવો ઉપાય કરી દો દૂર શોક કલંક સદા હો.
(છંદ)
જેથી સુરક્ષિત કુળ રહે એવો ઉપાય હવે કરો,
ના જાય વનમાં રામ એવી પ્રાર્થના ધ્યાને ધરો;
દિન સૂર્યવિણ તન પ્રાણવિણ હો જેમ શશિવિણ યામિની
આ અવધ તુલસીદાસ પ્રભુવિણ તેમ બનશે, ભામિની !
(દોહરો)
સખીએ શીખ ધરી મધુર શ્રેયસ્કર સધળી,
કુટિલ કૂબડી પ્રેરિત એને ના જ ગમી.